27 września Dzień Polskiego Państwa Podziemnego

83 lata temu, w przeddzień kapitulacji stolicy, 27 września 1939 r., została powołana ogólnokrajowa organizacja podziemna o nazwie Służba Zwycięstwu Polski. Stanowisko komendanta SZP objął gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz, który wzorował się na Polskiej Organizacji Wojskowej z czasów I wojny światowej. Celem utworzonej organizacji było kontynuowanie  walki w konspiracji przeciwko obu okupantom. W listopadzie 1939 r. premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski rozwiązał Służbę Zwycięstwu Polski, powołując w to miejsce Związek Walki Zbrojnej.    W lutym 1942 r. ZWZ przekształcono w Armię Krajową.

Najważniejszym celem Armii Krajowej było prowadzenie walki z Niemcami, przygotowywanie kadr oraz sformowanie jednostek wojskowych w celu wywołania powstania przeciw III Rzeszy.  Na okupowanych terenach, równolegle do struktur wojskowych, tworzono również  struktury cywilne. Działały one pod kierownictwem Delegata Rządu na Kraj i obejmowały pełen zakres odpowiedzialności każdego państwa: sprawy wewnętrzne, tajną oświatę i kulturę, wymiar sprawiedliwości. Rolę podziemnego parlamentu pełniła pod koniec wojny Rada Jedności Narodowej.  Całość tajnych  struktur podporządkowanych władzom RP na uchodźstwie nazywano po wojnie Polskim Państwem Podziemnym.  Drugiego takiego państwa nie było w całej Europie.

Dla upamiętnienia fenomenu, jakim był polski ruch oporu w czasie II wojny światowej, Sejm RP uchwałą z 1998 r. dzień 27 września ustanowił Dniem Polskiego Państwa Podziemnego. W ten sposób wyrażamy „szczególną wdzięczność i szacunek twórcom, ofiarnym działaczom podziemnych struktur Państwa Polskiego, a także tym wszystkim, którzy w wyjątkowo trudnych warunkach, z narażeniem własnego życia walczyli o niepodległość Ojczyzny”.